Participatie verdient beter dan wat het bestuur vandaag biedt

Tijdens de gemeenteraad van april vroeg cd&v Izegem dat de stad het charter InSamenSpraak zou ondertekenen. Dat charter, gelanceerd door organisaties als Beweging.net, Netwerk tegen Armoede en De Federatie, bevat acht duidelijke principes voor kwaliteitsvolle beleidsparticipatie. De bedoeling is om inwoners en verenigingen niet pas te betrekken wanneer alles al beslist is, maar van bij het begin.

Het antwoord van de bevoegde schepen was veelzeggend: “We hebben geen leidraad nodig om in te zetten op participatie.” Alleen toont de praktijk dat net wél nood is aan zo’n leidraad. Participatie in Izegem verloopt vandaag ongestructureerd, inconsequent en op sommige momenten zelfs ronduit beschamend.

De voorbeelden zijn talrijk.

• Bij de beslissingen rond het nieuwe Masterplan voor de sportsite Krekel-Noord werd de commissie, nochtans speciaal daarvoor opgericht, niet eens geconsulteerd. Het plan waarbij het buitenzwembad wordt gesloten, werd inbreng goedgekeurd en gecommuniceerd. De participatie komt nog. Over de punten en de komma's.
• Ook de statuten van de sportraad werden recent eenzijdig aangepast door het stadsbestuur, ondanks een negatief advies van de raad zelf. Daarmee werd de autonomie van de adviesraad genegeerd en het respect voor hun rol ernstig ondergraven.
• Een ander treffend voorbeeld is de aanstelling van een gemeenteraadslid als voorzitter van de Minaraad, de formele adviesraad voor milieu en natuur. Amper een maand eerder had de meerderheid nog geargumenteerd dat gemeenteraadsleden niet thuishoorden in het Verenigingenforum. Zelfs niet als ze er deelnamen in naam van een vereniging. Toen was het argument dat mandatarissen “de onafhankelijkheid zouden schaden”. Vandaag blijkt die onafhankelijkheid plots geen bezwaar meer, als het politiek past.

Volgens Dries Dehaudt (cd&v) ontbreekt elke lijn in het participatiebeleid. “Wat in maart nog onmogelijk werd verklaard, blijkt in april plots aanvaardbaar. We vroegen het bestuur welke criteria het hanteert om deelname van raadsleden toe te staan of te weigeren. Het antwoord is duidelijk: er zijn geen criteria. Participatie is geen principe, maar een politiek instrument geworden.”

Geen lijn te vinden

Voor cd&v is dat fundamenteel onaanvaardbaar. We stellen vast dat adviesraden vaak te laat of helemaal niet worden geconsulteerd. Al kan het soms wel, want bij de aanpassing van de statuten van de Noord-Zuidraad (die van naam verandert naar Mondiale raad), werd het advies wel gevolgd door het bestuur. De lijn blijkt dus ver te zoeken. 

Nochtans was participatie tijdens de verkiezingscampagne van de huidige meerderheidspartijen een speerpunt. Maar een engagement is pas geloofwaardig als het ook in de bestuurspraktijk voelbaar is.

Volgens Fien Claeys (cd&v) zou de ondertekening van het charter InSamenSpraak niet het eindpunt zijn, maar het begin van een andere cultuur. “Participatie is voor ons geen formaliteit, maar een manier van besturen. In een stad waar armoede, vergrijzing, migratie en klimaatvraagstukken samenkomen, heb je mensen nodig. Niet om aan het eind hun zegje te doen, maar om samen richting te geven.”

Cd&v pleit dan ook voor een versterking van de adviesraden, een duidelijke participatiecoördinatie binnen de stadsorganisatie, meer transparantie over plannen in voorbereiding en een engagement dat niet afhangt van de politieke kleur van wie betrokken wordt.

“Als de meerderheid gelooft dat ze vandaag goed bezig is met participatie, dan bewijst de recente realiteit het tegendeel,” besluit Claeys. “We hebben geen woorden nodig, maar waarden. En die bieden wij: menselijke waardigheid, rechtvaardigheid, betrokkenheid. Dát is ons kompas.”

Wie als burger of vereniging mee vorm wil geven aan beleid, verdient een stad die niet alleen luistert als het uitkomt, maar structureel werk maakt van betrokkenheid. Izegem is daartoe perfect in staat. Maar dan moet de wil er zijn.