Erkende chronische patiënten krijgen financiële en therapeutische voordelen. Vanuit de psychiatrie komt al langer de vraag om een gelijkaardige erkenning. Kamerlid Els Van Hoof (CD&V) komt daar met een wetsvoorstel aan tegemoet.
Bij wie aan diabetes lijdt, is het makkelijk vast te stellen dat de aandoening chronisch is: de bloedwaarden wijken af en de patiënt heeft insuline nodig. Het statuut van chronisch patiënt biedt financiële voordelen. Bij de dokter moet geen remgeld meer betaald worden, het jaarlijkse plafond voor medische uitgaven wordt verlaagd en de patiënt krijgt een jaarlijks forfait voor apothekerskosten dat tot 600 euro kan oplopen.
Niets van dat alles voor mensen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA), die wellicht ook nooit meer zullen genezen, maar mits ondersteuning wel kunnen herstellen. Zij hebben geen recht op het statuut van chronisch patiënt, ook al omdat de doelgroep moeilijk af te bakenen is. Het gaat onder meer om mensen met schizofrenie, een bipolaire stoornis, borderline, persoonlijkheidsstoornissen, een verslaving of een zeer ernstige, langdurige depressie. Naar schatting vallen 165.000 landgenoten in die groep, dat is 1 à 2 procent van de bevolking.
Lage uitkeringen
‘Bij een deel van hen bestaat er een circulariteit tussen de ernst van hun aandoening en het inzetten van een behandeling: geen enkele behandeling op zich volstaat, omdat er telkens een nieuw probleem opduikt’, zegt psychiater Kirsten Catthoor, van het ZNA psychiatrisch ziekenhuis Stuivenberg. ‘Er zijn mensen van 75 jaar bij, maar ook 18-jarigen die op hun 14de psychotisch zijn geworden, drugs begonnen te gebruiken en hun opleiding niet afmaakten.’
Insuline is gratis voor een diabetespatiënt. Maar antipsychotica zijn heel duur en ze zijn even levensnoodzakelijk
Kirsten Catthoor Psychiater ZNA Stuivenberg
Mensen met een EPA hebben wel recht op een ziekte-uitkering. ‘Maar die is vaak laag, omdat hun ziekte ontstaat voor ze ooit gewerkt hebben’, zegt Catthoor. ‘Bovendien missen ze bijkomende financiële tegemoetkomingen, die de erkende chronisch zieken wel krijgen. Insuline bijvoorbeeld is gratis voor een diabetespatiënt. Antipsychotica zijn heel duur, en ze zijn nochtans even levensnoodzakelijk.’ Gevolg: een deel van deze patiënten haakt af en wordt daardoor niet adequaat behandeld. Anderen blijven weg uit de zorg omdat ze niet zoveel ziekte-inzicht hebben. Of ze hebben geen administratieve of digitale skills, waardoor ze terugbetalingen missen.
Diagnose door psychiater
‘Het is een vicieuze cirkel’, zegt Kamerlid Els Van Hoof (CD&V). ‘Ziek maakt arm en arm maakt ziek. Mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen stellen ook hun somatische zorg uit. Daardoor boeten ze in aan levensjaren. Het is een onaanvaardbare discriminatie in onze gezondheidszorg. Hoog tijd om deze doelgroep uit het verdomhoekje te halen.’
Van Hoof komt met dit wetsvoorstel tegemoet aan een al langer gestelde vraag van de Staten-Generaal voor de geestelijke gezondheidszorg. Het kostte haar veel studiewerk om de rechthebbenden te definiëren. ‘We kijken naar hun diagnose, maar ook naar hun sociaal functioneren. Het is de psychiater die het statuut zal kunnen toekennen, waardoor de rechten als vanzelf volgen.’
Kirsten Catthoor is er heel blij mee: ‘Het is meer dan een symbolische tegemoetkoming. Als je apothekerskosten in een jaar tijd oplopen tot 1.000 euro, kan een forfait van pakweg 600 euro een betekenisvol verschil maken.’
https://www.standaard.be/cnt/dmf20210624_97722680