Poederkot site

cd&v Herentals vraagt Vlaamse overheid om Poederkot site om te vormen tot bos en eist bikkelharde garanties van Minister Demir!

Het recente advies van het Vlaams Agentschap voor Natuur en Bos om geen bomen te vellen in het Poederkotbos, zet het bereikte compromis van uitbreiding van woongelegenheid en behoud van een groot stuk van de groene long op de site van het Poederkot als park op de helling. Maar anderzijds schept het opnieuw kansen voor het omvormen van het volledige Poederkotbos van woongebied naar bosgebied. Deze kans wil cd&v niet verloren laten gaan. De partij wil voluit meegaan voor het maximale behoud van een groene long nabij het stadscentrum, maar ze eist dan wel harde garanties van de bevoegde minister, Zuhal Demir (N-VA). Want bouwgrond omvormen tot groene zone kost geld. En de factuur daarvan - de zogenaamde planschade - mag niet worden doorgeschoven naar de Herentalsenaar.

Het Poederkotbos kent een lange historie. Het beboste terrein staat sinds de jaren zeventig ingekleurd als woonzone. In de praktijk betekent dit dat de eigenaar vrij eenvoudig zou kunnen bouwen tegen de aangelegde straten. cd&v Herentals stond altijd huiverig tegenover de mogelijk 900 meter lintbebouwing langsheen Wuytsbergen, Vogelzang en Ekelenstraat. Bovendien zou de stad bij weigering van een bouwvergunning een zeer groot risico lopen om planschade te moeten betalen van ettelijke miljoenen euro’s. Een financiële strop voor onze stad en zijn inwoners die we absoluut moesten voorkomen.

Tegelijk dateert de wens om het volledige bos te behouden ook al van einde jaren negentig. De eigenaars boden daarom in 2004 de beboste site, die volledig gelegen is in woongebied, aan het stadsbestuur te koop aan tegen een toen geschatte waarde van 10,5 miljoen euro. Aangezien dit de financiële draagkracht van de stad ver overschreed, werd door de toenmalige meerderheid SP.A/Groen/VLD vriendelijk gepast voor dit aanbod.

Overheid verplicht stadsgroei

Cd&v ijverde daarop sinds 2007 samen met haar toenmalige SP.A-coalitiepartner voor het behoud van het volledige Poederkotbos. We wilden een groene long in het hart van Herentals, maar botsten op de hogere overheden: het eigen planningsinitiatief van de stad om het woongebied volledig om te vormen tot bosgebied werd tegengehouden. Zowel de Provincie als de Vlaamse overheid legden vervolgens het advies van de stad om de volledige zone op te nemen als bos in hun bovenlokale planprocessen naast zich neer. De Vlaamse overheid verplichtte de stad bovendien om het Poederkotbos - dat als woongebied is ingekleurd op het gewestplan- klaar te maken voor woonontwikkeling, om zo de nodige stadsgroei waar te kunnen maken.

Compromis

Jarenlang onderhandelde cd&v vervolgens met de eigenaars van het Poederkot, de omwonenden en de overheid om tot een compromis te komen dat iedereen tevreden stelde: er zouden in verschillende fases in totaal 458 bijkomende woningen komen en in ruil zou de stad Herentals gratis meer dan zeven hectaren groene ruimte als publiek park in eigendom krijgen van de twaalf hectaren die het 'Poederkotbos' vandaag beslaat. De overige vier hectaren dennenbos zouden worden gekapt en bebouwd. Maar ze zouden wel gecompenseerd worden door door een heraanplating met meer waardevolle bomen op de site van Proostenbos, die de stad speciaal voor zulke bosaanplantingen aankocht.

Deze onderhandelingen lukten en resulteerden in een ontwikkelingsvisie die zeer kritisch en in een breed overleg met alle betrokken partners (ook het Vlaams Agentschap voor Natuur en Bos!) werd opgemaakt en die finaal werd goedgekeurd door de gemeenteraad van Herentals in 2017 door de meerderheidspartijen SP.A, cd&v én door de toenmalige oppositiepartij N-VA. Er werd een zeer evenwichtig akkoord bereikt. Dat luidde als volgt:

- Het meest waardevolle gedeelte van het bos wordt integraal bewaard en, weliswaar gefaseerd, volledig gratis overgedragen aan de stad. Hierdoor kan op termijn een nieuw publiek parkbos van meer dan zeven hectaren opengesteld worden voor alle Herentalsenaren.
- De grondeigenaars doen afstand van planschade bij het juridisch verankeren van het bosgebied in een RUP.
- Om aan de taakstelling van de hogere overheid te kunnen voldoen, worden in het resterende bosgebied gefaseerd 458 bijkomende woningen gerealiseerd.
- Gepaste mobiliteitsmaatregelen in de omgeving van het Poederkot worden opgelegd om een gefaseerde woonontwikkeling mogelijk te maken.

Cd&v Herentals en het stadsbestuur van Herentals staan vandaag nog altijd 100% achter dit bereikte akkoord van de structuurschets, die bovendien als motor kon dienen voor de verdere ontwikkeling van Herentals als toekomstige centrumstad voor de regio.

Een onverwachte wending

Maar dan komt de donderslag bij heldere hemel: nu de bouwvergunning wordt aangevraagd om de eerste fase van het project aan te vatten en de eerste 152 woningen te kunnen bouwen en 1/3de van het park gratis over te dragen, verandert een belangrijke partner in het hele onderhandelingstraject onverwacht het geweer van schouder: het Vlaams Agentschap voor Natuur en Bos stelt éénzijdig het evenwichtig akkoord in vraag en verwacht -na 10 jaar mee aan tafel te hebben gezeten- plots het behoud van de volledige boskern van 12 hectaren. Een plotse wending met mogelijks zeer grote financiële consequenties.
Het mag dan wel een niet bindend advies zijn, maar het is er wel. Het gevolg is dat het als argument in latere (beroeps) procedures gebruikt kan worden en dus een risico blijft. Op die manier wordt het wel heel moeilijk voor lokale besturen om aan langetermijnplanning te doen in grote dossiers, waarbij veel partners met vaak tegenstrijdige belangen betrokken zijn.

Van de nood een deugd?

Maar goed, van de nood een deugd makend, erkent cd&v dat de plotse bocht van een adviesorgaan als het Vlaams Agentschap voor Natuur en Bos één voordeel heeft: dat het maatschappelijk en lokaal belang van boskernen in een stedelijke/verstedelijkte omgeving, zoals Poederkot er bij uitstek één is, niet te ontkennen valt. Met dergelijke boscomplexen dient omzichtig omgesprongen te worden.

Dit soort boskernen in een stedelijk milieu hebben een belangrijke waarde als stadsbos en groene long -zoals cd&v van in het begin al aangaf- niet in het minst in functie van opvangen van de effecten van de klimaatverandering. Wanneer de stedelijke structuur in de omgeving van een bos op een intelligente manier is ontworpen kunnen bossen zorgen voor een verkoelend effect in de warmere stedelijke omgeving. Verder draagt een bos uiteraard ook bij tot een verhoogde biodiversiteit van de stedelijke omgeving.

Geen faktuur voor Herentals

cd&v onderschrijft deze bezorgdheden ten volle. Vandaar dat het stadsbestuur er ooit alles aan gedaan heeft om deze volledige boskern van 11 a 12 ha proberen te bewaren. Het plots gewijzigde standpunt van ANB mag dan vragen oproepen, het biedt met het oog op maximaal behoud van groene ruimtes nabij de stadskern ook mogelijkheden.

Alleen mag de faktuur hiervoor niet worden doorgeschoven naar de Herentalsenaar! cd&v eist dan ook bikkelharde garanties van de Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir: Vlaanderen moet dus zo spoedig mogelijk zorgen voor een gewestplanwijziging waarin het woongebied (rood op het gewestplan) wordt omgevormd wordt tot bosgebied (groen op het gewestplan).

We verwachten hierbij dat Vlaanderen de volledige planschade voor haar rekening neemt, inclusief de nodige financiële kost voor verwerving en publiek openstellen van de waardevolle boskern als park. Deze kost die in 2004 werd geschat op 10.5 miljoen euro, zal vandaag veel hoger liggen en overschrijdt nog steeds ver de financiële draagkracht van de stad.

Bovendien mag de stad niet verplicht worden om de oorspronkelijke opdracht van 458 woningen elders in de stad bijkomend op het huidige woonprogramma te voorzien.

Tenslotte moet Vlaanderen zich engageren om de gemaakte kosten en mogelijke schadeclaims ten gevolge van het doorbreken van het eerder bereikte akkoord via de structuurschets voor haar rekening te nemen.

Indien deze garanties niet kunnen geboden worden, verwacht cd&v Herentals dat alle partners zich aan het akkoord van de structuurschets van 2017 houden, wat momenteel vertaald wordt in een gemeentelijk RUP.

Bevoegd minister Demir heeft de sleutel in handen en cd&v Herentals verwacht dat ze hierbij haar verantwoordelijkheid snel en ten volle opneemt.