Kerkenplan Dilsen-Stokkem
Kerkenbeleidsplan voor Dilsen-Stokkem
Op de website van Team 3650 worden een aantal “mogelijke herbestemmingen van kerken in Dilsen-Stokkem” voorgesteld.
Het is uiteraard lovenswaardig dat ook vanuit politieke hoek zorg voor de toekomst van onze kerkgebouwen wordt verwoord maar… bij deze voorstellen is een aantal bedenkingen te formuleren.
Een eerste bedenking:
Kerkgebouwen zijn in eerste instantie bestemd voor de eredienst en in al deze voorstellen is daartoe blijkbaar geen plaats meer voorbehouden, jammer!
Herbestemming betekent immers dat de oorspronkelijke functie wegvalt en het gebouw een volledig andere invulling krijgt. Worden onze kerkfabrieken dan evenementenbureaus?
Indien de vijf kerken van onze pastorale eenheid herbestemd worden, kunnen er geen eucharistievieringen meer plaatsvinden in Dilsen-Stokkem. Is dat de bedoeling?
Kerkelijke begrafenissen, hoe minder talrijk ook dan in het verleden, worden nog altijd gevraagd en moeten mogelijk blijven .Waar kunnen onze inwoners terecht om hun kind te laten dopen en waar kunnen nog kerkelijke huwelijken worden ingezegend?
Een tweede bedenking:
Zijn deze voorstellen wel realistisch en praktisch haalbaar want tussen droom en daad staan wetten en praktische bezwaren.
Religieus erfgoed is onderworpen aan de voorschriften van het kerkelijk wetboek van canoniek recht. Bij herbestemming tot louter profaan gebruik is dit bijvoorbeeld canon 1222.
Werden de voorstellen van Team 3650 daaraan getoetst?
Het terugbrengen tot een profaan gebruik dient te voldoen aan strikte geldigheidsvoorwaarden. Het is absoluut verboden om een kerk, zowel tijdelijk als permanent, te laten gebruiken voor een gebruik strijdig met de christelijke moraal.
De bevoegde bisschop, de sleutelfiguur in dit verband, zal bij elk individueel dossier moeten oordelen of hieraan is voldaan.
In de procedure voor opmaken van een kerkenplan is ook de rol van het stadsbestuur vastgelegd.
Het is in de eerste plaats de taak van het Pastoraal team van de Parochiale eenheid (parochiefederatie) om af te spreken hoe de eredienst in de vijf pastorale eenheden (parochies) zal georganiseerd worden. In welke kerk(en) worden de eucharistievieringen gehouden en in welke frequentie? Waar wordt gedoopt? Waar worden huwelijken ingezegend en waar worden de begrafenissen verzorgd?
Op basis van dit plan wordt door het Centraal kerkbestuur (het overlegorgaan met het stadsbestuur) een voorstel tot kerkenplan opgesteld. Dit wordt voor advies voorgelegd aan de bisschop na diens goedkeuring ook aan de gemeenteraad.
Uiteraard gebeurt een en ander in overleg met het stadsbestuur maar de verantwoordelijkheid blijft bij de Pastorale eenheid en het Centraal kerkbestuur;
Indien uit het pastoraal plan blijkt dat één of meerdere kerken niet meer voor de eredienst zullen gebruikt worden, kan aan herbestemming worden gedacht maar dan blijft zoals eerder aangegeven het laatste woord bij de bisschop.
Een derde bedenking:
Wat met de financiering?
Het is niet zo simpel als voorgesteld in de plannen van Team 3650.
Een herbestemming brengt ongetwijfeld zware investeringen mee. Denk maar sanitaire inrichting, aanpassing van verwarming en herinrichting.
Zolang een kerk gebruikt wordt voor de eredienst heeft het gemeentebestuur volgens het decreet van 7 mei 2004 betreffende de materiële organisatie en werking van de erkende erediensten de verplichting om tussen te komen in de exploitatiekosten (kosten voor de eredienst) van de kerkfabrieken en kan het (moet niet) tussenkomen bij de investeringen via het systeem van de doorgeeflening.
Bij herbestemming valt deze verplichting/mogelijkheid uiteraard weg en blijft de eigenaar, in onze gemeente in vier van de vijf gevallen de kerkfabriek instaan voor de kosten.
Herbestemming en nevenbestemming
Over de mogelijkheden voor nevenbestemming van de kerkgebouwen wordt in het werkstuk van Team 3650 met geen, woord gerept alhoewel dit ongetwijfeld meer en betere mogelijkheden biedt. Bij nevenbestemming of medegebruik door derden blijft het gebouw of een deel ervan bestemd voor de eredienst en krijgt de vrijgekomen ruimte een andere functie. Ook hier ligt het initiatief bij de kerkfabriek en wordt dezelfde procedure gevolgd als bij herbestemming.
Hubert Ramakers
