Het gemeentebestuur van Heuvelland heeft beslist om de organisatie van buitenschoolse kinderopvang (bko) in vier lagere scholen stop te zetten. Vanaf 1 september 2024 moeten VBS De Klijte, VBS Nieuwkerke, VBS Het Bergpad Westouter en GO Ter Elzen Wijtschate zelf bko organiseren: "De gemeente ontdoet zich hier van een belangrijke verantwoordelijkheid en schuift deze taak net voor de zomervakantie volledig af op scholen en directies", zegt Nathan Duhayon van cd&v.
Cd&v Heuvelland vindt dit een zeer jammerlijke beslissing. "Zowel de beslissing als de timing roepen heel veel vragen op. Niet alleen bij ons, maar ook bij ouders, leerkrachten en directies. Er is ook veel onduidelijkheid hoe de beslissing tot stand is gekomen: is het lokaal overleg kinderopvang bijeengekomen, zijn de ouderraden vooraf betrokken geweest..."
Tussenkomst van raadslid Nathan Duhayon op de gemeenteraad:
Volgens mij zijn er vijf belangrijke opmerkingen te maken, met een aantal bijhorende vragen:
- Eerste punt: de enorme impact van deze beslissing op de scholen zelf. Het komt erop neer dat de school nu de volledige organisatie van het bko op zich moet nemen, ook het administratief luik. Dat wil zeggen personeel vinden en organiseren, facturen maken, betalingen opvolgen, registraties bijhouden, fiscale attesten uitschrijven en zo verder. In tijden waarin steeds meer bijkomende taken bij directies en leerkrachten terechtkomen, zorgt deze beslissing andermaal voor bijkomende werkdruk, planlast en verantwoordelijkheid voor de scholen. De gemeente zou wel tegemoetkomen op financieel vlak, maar waarom wordt er gekozen om alle verantwoordelijkheid op administratief vlak door te schuiven naar de scholen? Waarom kan er bijvoorbeeld geen gebruik gemaakt worden van het huidig systeem van de gemeente, zodat de scholen dit niet allemaal zelf erbij moeten pakken? Waarom kunnen niet alle scholen beroep blijven doen op het registratiesysteem van de gemeente?
- Mijn tweede punt gaat over het gevoel van onrechtvaardigheid bij de getroffen scholen. Waarom blijft de gemeente wel nog de bko organiseren van bepaalde scholen en niet van andere? Is de ene school in Heuvelland belangrijker dan de andere, meer bevoorrecht dan de andere? Waarom kan de ene school op meer steun rekenen van de gemeente dan een andere school?
- Als ik trouwens het Vlaamse Decreet betreffende het flankerend onderwijsbeleid op lokaal niveau lees, dan betwijfel ik zelfs of jullie deze beslissing wel mogen nemen op deze manier. Ik lees daarin heel duidelijk het volgende, en ik citeer: De gemeenten die sociale voordelen verlenen aan scholen van het eigen schoolbestuur, zijn verplicht dezelfde voordelen toe te kennen aan de scholen van de andere schoolbesturen, gelegen op hun grondgebied als die erom verzoeken. Zij mogen geen enkel onderscheid maken tussen de leerlingen, welke scholen die ook bezoeken. (einde citaat). En onder een sociaal voordeel volgens datzelfde Decreet valt onder meer: het ochtend- en avondtoezicht buiten de periode van normale aanwezigheid van de leerlingen;
- Mijn vraag is: is dit juridisch onderzocht geweest of het überhaupt wel mogelijk is om aan bepaalde scholen wél bko aan te bieden en te ondersteunen vanuit de gemeente en voor andere scholen de bko volledig af te schuiven op de scholen?
- Mijn derde punt gaat over de potentiële impact op jonge gezinnen en ouders. Wat zal er precies gebeuren wanneer de scholen er niet in slagen zelf de buitenschoolse kinderopvang te organiseren? Ik heb eens de cijfers bekeken van VBS Het Bergpad in Westouter. Bepaalde dagen dit voorjaar zitten er daar tot wel 40-45 kinderen. Wat een enorme impact zou dat niet zijn als ze er niet in slagen om iemand te vinden voor 1 september? Ouders zullen hun kinderen meenemen naar Poperinge en Ieper, waar ze werken, dat kan de toekomst van onze dorpsscholen in gevaar brengen. Ik kan er echt niet bij dat je als gemeente gewoon je verantwoordelijkheid ontloopt, het afschuift op de scholen en hoopt dat het goedkomt.
- Voor ons is het heel dubbel burgemeester dat je vorige week op een plattelandscongres in Brussel terecht pleit voor meer en beter plattelandsbeleid – een boodschap die we trouwens absoluut toejuichen en onderschrijven -, maar tegelijk ga je zélf snoeien in diensten die tot de bevoegdheid van het lokale gemeentebestuur behoren. Het is weer maar eens een dienst van de overheid die verdwijnt uit onze dorpen. We moeten hier echt middelen en tijd voor durven vrijmaken. Als plattelandsgemeente de bko zelf liquideren is totaal ingaan tegen plattelandsbeleid in onze de dorpen. Hoe kunnen we nu in Brussel pleiten voor meer plattelandsbeleid en zelf de andere richting uitgaan. De buitenschoolse kinderopvang in eigen gemeente wordt afgebouwd, voor de reguliere kinderopvang vroegen we enkele maanden geleden ondersteuning (die werd weggelachen) en – ik stel er straks nog een vraag over – ook de speelpleinwerking wordt stelselmatig verder afgebouwd door ze bijvoorbeeld een aantal weken van het jaar enkel nog maar in Wijtschate te organiseren.
- Mijn vierde punt gaat over de timing. We zijn vandaag 24 juni. De leerkrachten en directies zouden stilaan de zomervakantie moeten kunnen ingaan zonder zorgen. En net nu, einde van het schooljaar, zadel je hen op met een enorme opdracht om 1) personeel te vinden en 2) een heel administratief systeem uit te werken tegen 1 september. Als je al zo’n beslissing zou moeten nemen, doe dat dan minstens een half jaar voordien of liever een schooljaar voordien, zodat scholen zich daarop kunnen voorbereiden.
- Mijn vijfde punt en laatste opmerking gaat over de toekomst. Vanaf 1 januari 2026 is er een nieuwe regeling en een nieuwe subsidie, de BOA subsidie (buitenschoolse opvang en activiteiten). Heuvelland zal jaarlijks minstens 89.000 EUR krijgen om onder meer om kinderopvang te gaan organiseren. De hele filosofie van de Vlaamse overheid is dat het lokaal bestuur vanaf 2026 nog meer de regie op zich neemt van de bko. De Vlaamse overheid vraagt om een visie uit te werken als gemeente en de kinderopvang echt in handen te nemen. Vandaar de vraag: wat brengt de toekomst, ligt er al een plan op tafel, is de gemeente al bezig met een voorbereidend traject voor de nabije toekomst, hoe past de beslissing van vandaag in dit traject en wordt dit traject samen met ouderraden, directies, het lokaal overleg kinderopvang e.d. gelopen.
Dus als cd&v zijnde kunnen wij echt niet achter deze beslissing staan. De gemeente noemt in een brief aan directies en oudercomité's de beslissing zelf 'een zware beslissing'. De gemeente ontdoet zich hier van een belangrijke verantwoordelijkheid en schuift deze taak volleidg af op bepaalde scholen en directies. De organisatie van bko is nochtans iets essentieels om ervoor te zorgen dat onze dorpen leefbaar blijven, onze scholen leefbaar blijven en jonge mensen hier willen blijven komen wonen. Ik hoop dat er op de vragen die ik stelde een duidelijk antwoord komt, maar wij gaan dit absoluut niet goedkeuren.